13 april 2018
Het woord
competenties. Je komt het overal tegen: op school, in je werkleven. Je kunt er niet omheen. Praktisch elke hbo-opleiding heeft zijn opleiding ingedeeld op basis van competenties. En als je gaat solliciteren krijg je vaak de vraag ‘Wat zijn jouw skills?’ of ‘Wat zijn jouw sterke eigenschappen?’ Wist je dat ruim één op de drie medewerkers niets tot weinig doet aan eigen ontwikkeling. WHAT? Ja, we zijn net zo verbaasd als jij! Overal krijg je het advies om jezelf door te ontwikkelen en bij sommige banen is dit juist onderdeel van je functie (denk hierbij aan banen waarbij je continu op trends en ontwikkelingen moet letten). Voordat we hier verder op ingaan, gaan we weer terug naar het begin. Wat zijn competenties? Wat heb je eraan? En hoe ontwikkel je jouw skills?
Wij gingen in gesprek met Lisanne van Nieuwkerk. Ze is eigenaar van 2 bedrijven: LiesMaatschappij en Studio Steam. “Vanuit LiesMaatschappij begeleid ik bedrijven bij de transformatie naar data gedreven werken. Dit betekent dat ik bedrijven help met innoveren. Vanuit Studio Steam bedenk ik als Experience designer concepten die ervoor zorgen dat een training/workshop of spreeksessie door deelnemers wordt ervaren als echte ervaring.” Naast haar twee ondernemingen begeleidt Lisanne studenten met afstuderen. Ze ondersteunt bij het afstuderen en stimuleert daarbij ook het ontwikkelen van competenties. Wij vroegen haar de ins en outs!
Ga snel naar ...
Wil jij nu al weten hoe je competenties kan ontwikkelen? Bekijk de video van onze recruiter Jara:
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=BPKn_LSJzJ0&feature=youtu.be[/embed]
Wat zijn competenties?
Eén definitie van het woord is: ‘Een
competentie is een vermogen dat kennis, inzicht, attitude en vaardigheidsaspecten omvat om in concrete taaksituaties doelen te bereiken’. Klinkt nog best vaag toch? Werk aan de winkel dus. We vroegen het aan Lisanne: “Een competentie is iets waar je heel goed of bekwaam in bent, door kennis te vergaren en ervaring op te doen. Als je ook nog eens talent hebt voor zo’n competentie of vaardigheid, dan zul je zien dat het groeien in die competentie je makkelijker afgaat dan bij competenties die je nieuw aanleert of waar je minder potentie voor bezit.”
Competenties kun je aanleren en dus zien als gereedschappen: in het werkveld moet je problemen kunnen oplossen en daarvoor heb je gereedschap nodig. Neem bijvoorbeeld een klant die met een klacht bij jou komt. Welke competenties heb je daarvoor nodig? Juist, snel denken en klantgericht zijn. Competenties vertellen eigenlijk in een paar kernwoorden waar jouw sterke punten liggen. Voor een toekomstige werkgever betekent dit dat ze een beter beeld krijgen van jouw capaciteiten.
Competentielijst
Als we alle competenties moeten opnoemen, gaat deze blog erg vervelen. Om je een beter beeld te geven, noemen we er een paar onder verschillende categorieën:
Bestuurlijk-organisatorische competenties
Sociaal-communicatieve competenties
Intellectuele competenties
Taakgerichte competenties
- Initiatief
- Inzet
- Flexibiliteit
Verschil tussen competentie en kwaliteit
Lijkt het woord competentie niet op kwaliteit? Ja, klopt! Ze hebben verband met elkaar, maar niet dezelfde betekenis. Zoals net al werd benoemd, een competentie kun je aanleren. Kwaliteit is een eigenschap die in je zit. Het is iets dat je hebt, bijvoorbeeld geduld of inlevingsvermogen. Als je weet welke kwaliteiten je bezit, kun je vaak goed inschatten of je een bepaalde competentie kunt leren. Dit kan ook omgekeerd: als je weet wat je competenties zijn, kun je op zoek gaan naar de kwaliteiten die in je zitten.
Verschil tussen competentie, kwaliteit en eigenschap
En het verschil met eigenschap dan? Een eigenschap is een specifiek kenmerk van een persoon. Positieve eigenschappen noem je kwaliteiten. Een eigenschap zit ook al in iemand. Het
AD publiceerde een artikel over eigenschappen die veel voorkomen bij succesvolle mensen. Voorbeelden hiervan zijn omgaan met kritiek, jezelf zijn en gemotiveerd zijn.
[caption id="attachment_2574" align="alignnone" width="600"]
Welke competenties wil jij leren?[/caption]
Wat heb je aan competenties?
Een competentie geeft inzicht in jouw capaciteiten. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je competenties naar voren komen in bijvoorbeeld je cv of motivatiebrief. Op deze manier geef je een toekomstige werkgever een beeld van jezelf. Hoe beter deze werkgever weet wie je bent en wat je kunt, des te groter de kans is dat je op waarde geschat zal worden. (En daardoor op gesprek mag komen!) All that we want is a conversation!
Waarom zijn competenties belangrijk?
Volgens Lisanne kun je bakken vol talent hebben, maar kun je er niks mee als je geen gerelateerde competenties aanleert. “Dit geldt ook voor een bepaalde interesse, wens of doel: wil je hier iets mee of wil je iets behalen? Dan zul je je moeten verdiepen in de competenties die je daarvoor nodig hebt en zorgen dat je die competenties jezelf eigen maakt.” Competenties zijn dus niet alleen belangrijk voor een potentiële werkgever, maar ook voor jezelf.
Competentiegericht leren
Om het gat tussen theorie en praktijk kleiner te maken, is het tegenwoordig normaal om competentiegericht te leren. Vandaar dat de meeste hbo-opleidingen zich vasthouden aan bepaalde competenties. Je oefent bijvoorbeeld de competentie ‘creëren en realiseren’ tijdens de opleiding die je volgt. Je krijg dan vaak opdrachten waarbij je moet laten zien dat je deze competentie ontwikkelt. Denk in dit geval aan het ontwikkelen van een concept met bijbehorende content.
Hoe weet je welke competenties je al bezit?
Competenties leer je eigenlijk overal: thuis, op school, op werk, in de bar. Tijdens verschillende situaties kom je erachter waar je wel en niet goed in bent. Ben je klassenvertegenwoordiger? Dan liggen jouw sterktes bijvoorbeeld in de richting ‘inspireren en coachen’. Werk je altijd met een strak schema? Dan liggen jouw sterktes waarschijnlijk in de richting van plannen en organiseren. Ga dus na welke verschillende rollen je vervult en check welke competenties hierbij horen.
Daarnaast is het ook goed om aan de mensen om je heen te vragen waar je goed in bent. Je vraagt op deze manier feedback over jouw functioneren. Misschien wordt je verrast met het feit dat zij iets benoemen, waar jij niet aan hebt gedacht. Mensen om je heen hebben er een goed beeld over. Ook zijn er
online testen die je kunt doen om erachter te komen welke competenties je bezit.
Kun je competenties écht bezitten?
Lisanne vraagt zich af of je een competenties écht kunt bezitten. “Wanneer ben je daadwerkelijk uitgeleerd? Mijn vader is een sublieme gitarist, toch volgt hij tot op de dag van vandaag gitaarles. Als je per competentie bedenkt/opschrijft in welke mate je deze wilt aanleren/bezitten/vervaardigen en wat je daarvoor moet doen, dan helpt het je om in te schatten hoe ver je bent. Je zult merken dat als je talent/aanleg hebt voor een competentie, deze veel makkelijker tot je komt. Een uitdaging dus om ook competenties op te doen die je wel nodig hebt, maar die je niet aan komen waaien.”
[caption id="attachment_2575" align="alignnone" width="600"]
Dit is hoe jij competenties gaat leren![/caption]
5 tips om jouw skills te ontwikkelen
De arbeidsmarkt blijft veranderen door ontwikkelingen als digitalisering, robotisering en flexibilisering. Het is daarom belangrijk om jezelf continu te ontwikkelen om waardevol te blijven en om beter te worden in je werk. Dit geldt ook voor het aanleren of versterken van bepaalde competenties. Maar hoe doe je dit? Lisanne gaf ons 5 tips:
Tip 1: Think ‘the bigger picture’
Een competentie op zichzelf zegt weinig en lijkt soms weinig potentie hebben. Kijk naar wat je wilt bereiken, je motivatie, interesse en kijk dan eens naar de competenties die je daarvoor nodig hebt.
Tip 2: Maak keuzes in de competenties die je wilt leren
Er zijn weinig competenties waar je niets aan zult hebben. Gelukkig heb je een leven lang gekregen om te leren, dus kies rustig per fase wat je nodig hebt en hoe je de competenties kunt aanleren.
Tip 3: Ben jij een specialist of generalist?
Bezit je een competentie door en door en blijf je jezelf hierin vernieuwen, dan ben je een echte specialist. Vind je van alles leuk en kun je van veel een beetje? Dan ben je meer een generalist. Bedenk voor jezelf wat bij je past en wat voor- en nadelen zijn van beide typen.
Tip 4: Kies voor datgene waar je plezier in hebt
Datgene wat je leuk vindt, kan erg bruikbaar zijn. Als je ergens veel plezier aan beleeft, heb je hier waarschijnlijk ook een potentieel talent voor. Ontwikkel de eigenschappen waar je plezier in hebt en zet deze om in een competentie. Dit is leuk en handig, ook in je privé leven. Onderschat jouw persoonlijkheid niet!
Tip 5: Maak het meetbaar
Beetje een dooddoener wellicht, maar als je een competentie wilt doorgronden, moet je weten wat ervoor nodig is om een bepaald niveau te behalen. Ook moet je weten waarom dit belangrijk is!
Zoveel functies, zoveel competenties
Als je begint met je eerste baan, ben je je er vaak nog niet van bewust welke competenties je bezit. Zodra je eenmaal aan het werk bent, verras je jezelf dan ook sneller dan je denkt. Dit kan bijvoorbeeld komen door het feit dat je doorgroeit binnen een bedrijf en daardoor andere werkzaamheden krijgt. Of doordat je jezelf ontwikkelt en nieuwe dingen leert.
Jessica Moerbeek begon 5 jaar geleden als Projectmanager bij Dutch Moving Media. Vervolgens groeide ze door tot Senior Projectmanager. WAUW! Zou ze inmiddels overstromen van de competenties of komt ze toch steeds weer op dezelfde uit? Wij wilden haar hier graag over spreken!
Ontwikkeling van competenties
Na haar studie meteen aan de bak. Jessica wist dat haar sterke punten ‘plannen en organiseren’, ‘resultaatgericht werken’ en ‘
loyaliteit’ waren. Door de verschillende functies heeft ze deze competenties verder ontwikkeld, maar zichzelf ook nieuwe competenties eigen gemaakt. “Door veel bezig te zijn aan de bureauzijde voor klanten, heb ik deze competenties kunnen doorontwikkelen. Daarnaast heb ik ook de competenties ‘coachen’ en ‘leiderschap’ ontwikkeld. Met de functie Senior Projectmanager kreeg ik namelijk de positie om leiding te geven aan een team. De rol van een coach vond ik fijner om aan te nemen. Het bepalen voor andere mensen gaf me een minder goed gevoel. Anderen motiveren en inspireren, daar krijg ik energie van!”
Was dit een bewust proces of gebeurde het vanzelf?
“Het ontwikkelen van de competentie ‘coachen’ was een bewuste keuze. Ik heb tijdens mijn studie de Minor ‘coaching’ gedaan en ik kreeg daar energie van. De competentie ‘doorzettingsvermogen’ zat altijd al in me, maar ik heb dit verder kunnen ontwikkelen. Een beetje van beiden dus eigenlijk. Het zit in me en daarom vond ik het leuk om deze competenties verder te ontwikkelen. Je kiest ook snel voor iets waar je goed in bent, of waar je je kwaliteiten in kunt zetten denk ik.”
Zijn er competenties die je verder wilt ontwikkelen?
“Delegeren is een competentie waar ik mezelf continu in door ontwikkel. Ik vind het niet moeilijk om werk over te dragen, maar vind het wel spannend om het resultaat daarvan te zien. Van jezelf weet je natuurlijk wat je gaat opleveren, van een ander niet. Daarom is het belangrijk om iets goed uit te leggen en dubbel te checken of je op één lijn zit. Op deze manier krijg je het resultaat dat je wilt krijgen. In het begin van mijn carrière was dit een competentie die ik mezelf moest aanleren. Maar ik zou het graag nog verder willen ontwikkelen.”
[caption id="attachment_2576" align="alignnone" width="600"]
Je competenties ontwikkel je je gehele leven.[/caption]
Hoe kan ik mijn skills goed laten terugkomen in mijn motivatiebrief?
Geef voorbeelden bij je skills
Zeggen dat je goed bent in samenwerken, is wel heel simpel. Geef voorbeelden waaruit dat blijkt. Dit hoeft geen lang voorbeeld te zijn, maar kan al in één zin: ‘Ik ben goed in samenwerken. Dit blijkt uit de positieve aanbevelingen die ik van mijn collega's krijg.’
Match je competenties met de vacature
Welke competenties die jij bezit matchen bij de vacature? Natuurlijk zijn er meerdere competenties die je bezit, maar het is belangrijk om deze af te stemmen op de vacature. De competentie leidinggeven past bijvoorbeeld alleen bij leidinggevende functies en inlevingsvermogen kun je weglaten als je solliciteert op de functie archiefmedewerker.
Beschrijf ook competenties buiten je werk om
Competenties komen niet alleen voor in het werkleven: als je solliciteert, heb je vaak de neiging om te verwijzen naar competenties die je hebt opgedaan tijdens werk. Het gaat er bij competenties om dat je ze bezit, niet waar je ze hebt opgedaan. Tijdens het beoefenen van je hobby kun je ook prima competenties hebben opgedaan! Kijk daarom verder dan jouw werkleven.
[caption id="attachment_2577" align="alignnone" width="600"]
Jouw competenties doorontwikkelen leidt tot succes[/caption]
Conclusie
Competenties zijn belangrijk. Ze vertellen welke kwaliteiten jij bezit en hoe je deze inzet. Je draagt ze je hele leven mee en het begint al op school. Je hebt ermee te maken in het dagelijks leven, zonder dat je het door hebt. Competenties zijn gereedschappen die je gebruikt om problemen op te lossen. Met het ene gereedschap kun je wat beter overweg, dan met een ander. Competenties geven je inzicht in jouw capaciteiten en geeft een (toekomstige) werkgever een beter beeld in jouw kunnen. Wil je een nieuwe competentie aanleren of door ontwikkelen? Dan is het belangrijk om voor jezelf na te gaan waar je momenteel staat en in hoeverre je dit wilt door ontwikkelen. Dit is namelijk niet binnen een week gedaan, maar een doorlopend proces wat je hele leven in ontwikkeling is
Het is daarom belangrijk dat je open staat voor nieuwe ontwikkelingen. Voor jezelf, maar ook voor de je positie op de arbeidsmarkt. Wees altijd leergierig en ambitieus: op deze manier is het makkelijker om een nieuwe competentie of skill te ontwikkelen. Stel jezelf dus doelen om te blijven ontwikkelen en aarzel niet te lang voor je een nieuwe stap zet. Want wie over iedere stap lang nadenkt, staat zijn leven lang op één been!